શ્રાવણ માસ 2025: હિન્દુ ધર્મમાં સૌથી પવિત્ર અને ભક્તિભાવથી ભરેલો સમય ગણાય છે. આ મહિનો ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીને સમર્પિત છે, અને આ દરમિયાન ભક્તો પોતાની શ્રદ્ધાને વધુ ગાઢ બનાવે છે. ગુજરાતી પંચાંગ પ્રમાણે આ માસ ની દિવ્ય શરૂઆત 25 જુલાઈ 2025 થી થઈ છે અને તેનો સમાપન 23 ઓગસ્ટ 2025 ના રોજ થશે.
આ મહિનો ભક્તો માટે પૂજા, વ્રત અને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિનો અદ્ભુત અવસર લઈને આવે છે. આજે, 19 જુલાઈ 2025 ના રોજ, આપણે શ્રાવણ માસની શરૂઆતની તૈયારીના સમયમાં છીએ, અને ભક્તો ભગવાન શિવની ભક્તિમાં લીન થવા માટે ઉત્સુક છે. આ બ્લોગમાં આપણે આ શ્રાવણ માસ ની શરૂઆત, મહત્વ, પૂજા વિધિ, નિયમો અને આધ્યાત્મિક લાભો વિશે વિગતે જાણીશું. ચાલો, શરૂ કરીએ!
ગુજરાતી પંચાંગ મુજબ શ્રાવણ માસ 2025
ગુજરાતી પંચાંગ પ્રમાણે, શ્રાવણ માસ 2025 ની શરૂઆત 25 જુલાઈ 2025 થઇ રહી છે. અને 23 ઓગસ્ટ 2025 ના રોજ સમાપ્ત થશે. જે દરમિયાન ભક્તો ભગવાન શિવ ની ભક્તિમાં લીન થઈને જળાભિષેક, વ્રત અને પૂજા-પાઠ કરે છે. લાખો શિવભક્તો ગંગા નદી માંથી પવિત્ર જળ લઈ, કાંવડ યાત્રામાં જોડાઈ, શિવલિંગ પર જળાભિષેક કરે છે.
Table of Contents
શ્રાવણ સોમવાર ની તારીખો
શ્રાવણ માસમાં ચાર સોમવાર ખાસ મહત્વ ધરાવે છે, જેને શ્રાવણ સોમવાર કહેવાય છે. ગુજરાતી પંચાંગ પ્રમાણે આ તારીખો નીચે મુજબ છે:
- પહેલો સોમવાર: 28 જુલાઈ 2025
- બીજો સોમવાર: 4 ઓગસ્ટ 2025
- ત્રીજો સોમવાર: 11 ઓગસ્ટ 2025
- ચોથો સોમવાર: 18 ઓગસ્ટ 2025
આ સોમવારે ભક્તો વ્રત રાખે છે, શિવલિંગ પર ગંગાજળ, દૂધ અને બીલીપત્ર ચઢાવે છે, અને “ૐ નમઃ શિવાય” મંત્રનો જાપ કરે છે. પહેલો સોમવાર, જેમાં તમે ભક્તિભાવથી વ્રત અને પૂજા કરી શકો છો. પહેલો સોમવાર ખાસ શુભ ગણાય છે, કારણ કે ઘણા ભક્તો આ દિવસથી સોળ સોમવારના વ્રત ની શરૂઆત કરે છે.
મહત્વ
આ મહિનો હિન્દુ ધર્મમાં ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીને સમર્પિત પવિત્ર સમય ગણાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દરમિયાન ભોલેનાથ પોતાના ભક્તોની વચ્ચે પૃથ્વી પર વિચરણ કરે છે અને તેમની પ્રાર્થનાઓને ઝડપથી સ્વીકારે છે, જે આ મહિનાને ભક્તિનો અદ્ભુત ઉત્સવ બનાવે છે. પૌરાણિક દંતકથાઓ અનુસાર, આ માસમાં સમુદ્ર મંથન દરમિયાન નીકળેલું હલાહલ વિષ ભગવાન શિવે પોતાના કંઠમાં ધારણ કર્યું હતું, જેના કારણે તેમને નીલકંઠનું બિરુદ મળ્યું. આ મહિનામાં શિવલિંગ પર ગંગાજળ, દૂધ, બીલીપત્ર, ધતૂરો અને સફેદ ફૂલ ચઢાવવાથી ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થાય છે અને ભક્તોની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરે છે.
આ માસમાં શિવ ભક્તિનો ઉત્સાહ ચરમસીમાએ હોય છે, અને ભક્તો આ સમયે પોતાના મનને શાંતિ અને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ માટે સમર્પિત કરે છે. શ્રાવણમાં કાંવડ યાત્રાનું વિશેષ મહત્વ છે, જેમાં લાખો ભક્તો ગંગા નદીમાંથી પવિત્ર જળ લઈને પગપાળા નજીકના શિવ મંદિરમાં જાય છે અને તેને શિવલિંગ પર ચઢાવે છે. આ યાત્રા ભક્તિ, તપસ્યા અને સમર્પણનું પ્રતીક છે, જે ભક્તોમાં એકતા અને સામૂહિક ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ મહિનો પ્રકૃતિ સાથે સમન્વયનું પણ પ્રતીક છે, કારણ કે
આ માસ માં વરસાદની રમણીયતા અને હરિયાળી પોતાની ચરમસીમાએ હોય છે, જે મનને શાંતિ અને પ્રેરણા આપે છે. આ સમય ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ અત્યંત ખાસ છે, જે ભક્તોને આત્મનિરીક્ષણ અને ઈશ્વરની નિકટતાનો અનુભવ કરાવે છે. શ્રાવણ માસની ભક્તિમાં ડૂબીને ભક્તો પોતાના જીવનમાં સકારાત્મક ફેરફારો અને દૈવી આશીર્વાદની અપેક્ષા રાખે છે.ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ અત્યંત ખાસ છે.
પૂજા વિધિ
આ માસમાં ભગવાન શિવની પૂજા કરવા માટે કેટલીક સરળ અને અસરકારક વિધિ-વિધાનો છે:
- પ્રદોષ કાળ પૂજા: સાંજના સમયે (પ્રદોષ કાળ) માં પૂજા કરવી ખાસ શુભ માનવામાં આવે છે.
- સ્નાન અને શુદ્ધિકરણ: સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો ધારણ કરો. પૂજા સ્થળને ગંગાજળથી શુદ્ધ કરો.
- શિવલિંગ અભિષેક: શિવલિંગ પર ગંગાજળ, દૂધ, દહીં, મધ, ઘી અને ખાંડ (પંચામૃત) થી અભિષેક કરો. ત્યારબાદ બીલીપત્ર, ધતૂરો, ભાંગ અને સફેદ ફૂલ ચઢાવો.
- મંત્ર જાપ: “ૐ નમઃ શિવાય” મંત્રનો ઓછામાં ઓછો 108 વખત જાપ કરો. મહામૃત્યુંજય મંત્ર અથવા શિવ તાંડવ સ્તોત્રનો પાઠ પણ શુભ માનવામાં આવે છે.
- દીપ-ધૂપ: ઘીનો દીવો પ્રગટાવો અને ધૂપબત્તી કે અગરબત્તી પ્રજ્વલિત કરો.
- ભોગ: ભગવાન શિવને મીઠાઈ, ફળ અને પંચમેવાનો ભોગ ધરાવો. પૂજા પછી પ્રસાદ બધામાં વહેંચો.
શ્રાવણ માસ સોમવારના વ્રતના નિયમો
શ્રાવણ માસ માં સોમવારનું વ્રત રાખવા માટે કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવું જરૂરી છે:
- શુદ્ધતા: વ્રતના દિવસે શારીરિક અને માનસિક રૂપે શુદ્ધ રહો. નકારાત્મક વિચારોથી દૂર રહો.
- ઉપવાસ: આખો દિવસ ફળાહાર કરો અથવા સાત્વિક ભોજન લો. કેટલાક ભક્તો નિર્જળ વ્રત પણ રાખે છે.
- પૂજા નો સમય: સવારે અથવા પ્રદોષ કાળમાં પૂજા કરો.
- મીઠા નો ત્યાગ: વ્રતના દિવસે મીઠું અને તેલયુક્ત ભોજનથી દૂર રહો.
- દાન પુણ્ય: જરૂરિયાતમંદોને ભોજન, વસ્ત્રો કે ધનનું દાન કરો, કારણ કે આનાથી પુણ્ય વધે છે.
આ માસના વ્રત અને પૂજાના લાભ
આ માસ માં વ્રત અને પૂજા કરવાથી ઘણા લાભ મળે છે:
- મનોકામનાઓની પૂર્તિ: સાચા મનથી કરેલી પૂજાથી ભગવાન શિવ બધી ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરે છે.
- માનસિક શાંતિ: જળાભિષેક અને મંત્ર જાપથી મનને શાંતિ મળે છે અને તણાવ ઓછો થાય છે.
- આરોગ્ય લાભ: વ્રતથી શરીર ડિટોક્સ થાય છે અને પાચનતંત્ર મજબૂત બને છે.
- વૈવાહિક સુખ: અપરિણીત લોકો સારા જીવનસાથીની કામના કરે છે, જ્યારે પરિણીત લોકો પોતાના વૈવાહિક જીવનમાં સુખ-શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
- નકારાત્મક ઊર્જાથી મુક્તિ: શ્રાવણ ની પૂજા અને મંત્ર જાપથી નકારાત્મક ઊર્જા દૂર થાય છે અને સકારાત્મકતા વધે છે.
આ માસ માં ભગવાન શિવની ભક્તિનો પવિત્ર અવસર
આ માસ માં ભગવાન શિવની ભક્તિ માટે અનન્ય અવસર લઈને આવે છે. ચાર પવિત્ર શ્રાવણ સોમવાર (28 જુલાઈ, 4 ઓગસ્ટ, 11 ઓગસ્ટ, 18 ઓગસ્ટ) આ મહિનાને વધુ ખાસ બનાવે છે. શિવલિંગ પર જળાભિષેક કરો, કાંવડ યાત્રામાં જોડાઓ, કે શ્રાવણ સોમવારનું વ્રત રાખો – તમારી ભક્તિ ભગવાન શિવ સુધી અવશ્ય પહોંચશે. આ મહિનો તમારા જીવનમાં સુખ, શાંતિ અને આધ્યાત્મિક ઉર્જા લાવશે.
કાવડ યાત્રા
શ્રાવણ માસમાં કાંવડ યાત્રાનું વિશેષ મહત્વ છે. લાખો ભક્તો ગંગા નદીમાંથી પવિત્ર જળ લઈને પગપાળા નજીકના શિવ મંદિરમાં જાય છે અને તેને શિવલિંગ પર ચઢાવે છે. આ યાત્રા ભક્તિ, તપસ્યા અને સમર્પણનું પ્રતીક છે. કાંવડિયાઓ બાંસની કાવડ ખભા પર રાખીને ગંગાજળ લાવે છે અને ભક્તિભાવથી તેને ભગવાન શિવને અર્પણ કરે છે. આ યાત્રા માત્ર ધાર્મિક મહત્વ ધરાવે છે એટલું જ નહીં, પરંતુ તે ભક્તોમાં એકતા અને સમુદાયની ભાવનાને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે. શ્રાવણ માસમાં શું કરવું અને શું ન કરવું
શું કરવું:
- નિયમિત રૂપે શિવ મંદિર જાઓ અને જળાભિષેક કરો.
- શ્રાવણ સોમવાર (28 જુલાઈ, 4 ઓગસ્ટ, 11 ઓગસ્ટ, 18 ઓગસ્ટ)ના વ્રત રાખો.
- શિવ ચાલીસા, રુદ્રાષ્ટક કે શિવ તાંડવ સ્તોત્રનો પાઠ કરો.
- સાત્વિક ભોજન કરો અને દાન-પુણ્યમાં ભાગ લો.
શું ન કરવું:
- માંસ, માછલી, ઈંડા અને દારૂનું સેવન ન કરો.
- ખોટા શબ્દોનો ઉપયોગ કે બીજાનું અપમાન ન કરો.
- પૂજા દરમિયાન અશુદ્ધ વસ્ત્રો ન પહેરો.
- શિવલિંગ પર હળદર કે કેતકીના ફૂલ ન ચઢાવો.
નિષ્કર્ષ
શ્રાવણ માસ 2025: ભગવાન શિવની ભક્તિમાં ડૂબવાનો અનમોલ અવસર છે. આ મહિનો તમારા જીવનમાં સુખ-શાંતિ લાવે છે અને આધ્યાત્મિક રૂપે તમને મજબૂત બનાવે છે. ભલે તમે શિવલિંગ પર જળ ચઢાવો, કાવડ યાત્રામાં સામેલ થાઓ, કે શ્રાવણ સોમવારનું વ્રત રાખો, તમારી સાચી ભક્તિ ભગવાન શિવ સુધી જરૂર પહોંચશે.
તમે આ માસ માં શું કરવાની યોજના બનાવી રહ્યા છો?
શું તમે સોમવારના વ્રત રાખી રહ્યા છો કે કાવડ યાત્રા માં ભાગ લઈ રહ્યા છો? અમને કોમેન્ટમાં જણાવો અને આ બ્લોગને તમારા મિત્રો અને પરિવાર સાથે શેર કરો જેથી તેઓ પણ શ્રાવણ માસનું મહત્વ અને પૂજા વિધિ સમજી શકે! વધુ ધાર્મિક જ્ઞાન અને પૂજા વિધિઓ માટે અમારા બીજા બ્લોગ હનુમાન જયંતિ 2026 ની મુલાકાત લો.
