સવારે જાગ્યા ને બારી ખોલી અને એક ઊંડો શ્વાસ લીધો, પણ શું તમને ખબર છે? એ શ્વાસમાં ઓક્સિજન ની સાથે ઝેર પણ ફેફસાંમાં ઘૂસી ગયું. અત્યારે Rajkot Air Quality Index (AQI) 100 થી 300 ની વચ્ચે રહે છે. એટલે હવા હવે ફક્ત ખરાબ જ નથી, એ ગંભીર બની ગઈ છે. એટલે દરેક શ્વાસ સાથે આપણે પોતે અને આપણા બાળકો ને ધીમે-ધીમે ઝેર આપી રહ્યા છીએ. તો આપણે આ સમયે આપણાં શહેર ની આ ખરાબ હવા કેવી રીતે સારી કરવી? શુ કરવું? શુ ન કરવું? અને કેવી રીતે બચવું એ માટે ની માહિતી હું તમને આગળ જણાવીશ.
Air Quality Index (AQI) શુ છે ?
AQI હવા ની ગુણવત્તા દર્શાવતો એક માપદંડ છે. આ ઇન્ડેક્સ હવા માં રહેલા પ્રદૂષકો ની માત્રાના આધારે ગણવામાં આવે છે અને તે સામાન્ય જનતા માટે હવાની સ્થિતિ અને સ્વાસ્થ્ય પર તેની સંભવિત અસરોને સમજવા માં મદદ કરે છે. AQI નું સ્તર જેટલું ઊંચું હોય, હવાનું પ્રદૂષણ તેટલું વધારે હોય છે. અને સ્વાસ્થ્ય માટે તેટલી વધુ ચિંતાજનક સ્થિતિ ગણાય છે.
ભારતમાં AQI ની રેન્જ – સરળ ભાષામાં
0 થી 50 સુધી સારું,
51 થી 100 સુધી સંતોષકારક,
101 થી 200 સુધી મધ્યમ,
201 થી 300 સુધી નબળું,
301 થી 400 સુધી ખૂબ નબળું
401 થી 500 કે તેનાથી વધુ હોય તો ગંભીર
તમે અહીં રાજકોટ ની લાઈવ AQI જોઈ શકો છો.
હવાને સુધારવા આપણે શું કરી શકીએ?
આપણે એકલા બધું બદલી નાખીએ એ શક્ય નથી, પણ નાની-નાની વાતો જો બધા અપનાવે તો રાજકોટની હવા ખરેખર બદલાઈ જશે.
- બને ત્યાં સુધી અંગત વાહનોનો ઉપયોગ ટાળો. પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ (બસ, BRTS) નો ઉપયોગ કરો અથવા ઓફિસ કે અન્ય સ્થળોએ જવા માટે કાર ર્પૂલિંગ ( કારની મુસાફરીની વહેંચણી કરવી..જેથી એક કરતાં વધુ વ્યક્તિ કારમાં મુસાફરી કરે) નો ઉપયોગ કરવો.
- જ્યારે લોકો કાર ર્પૂલિંગ (Car-pooling) કરે છે અથવા સાર્વજનિક પરિવહન નો ઉપયોગ કરે છે, ત્યારે રસ્તા પર ફરતા વાહનોની કુલ સંખ્યા ઘટી જાય છે. આનાથી સીધો ફાયદો હવાને થાય છે:
- તમારા વાહનોનું નિયમિત PUC (Pollution Under Control) સર્ટિફિકેટ ચેક કરાવો અને એન્જિન ની સર્વિસ સમયસર કરાવો, જેથી ઉત્સર્જન ઓછું થાય. એટલેકે આ એક કાયદેસર દસ્તાવેજ છે જે સાબિત કરે છે કે તમારું વાહન સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત પ્રદૂષણના ધોરણોનું પાલન કરે છે. અને હવામાં વધારે પડતો ધુમાડો કે પ્રદૂષક કણો ફેલાવતું નથી.
- જો શક્ય હોય તો ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર કે કાર અપનાવો.
- ઘરમાં હવાને શુદ્ધ કરવા છોડ જેમ કે સ્નેક પ્લાન્ટ, એરેકા પામ, પીસ લિલી,મની પ્લાન્ટ, એલોવેરા, તુલસી જેવા વિવિધ પ્લાન્ટ્સ રાખવા.
- ઘરની આસપાસ, સોસાયટી માં અને ખુલ્લી જગ્યાઓ માં વધુને વધુ વૃક્ષો વાવવા. વૃક્ષો હવાને ફિલ્ટર કરીને પ્રદૂષક કણોને શોષી લે છે.
- AQI સ્તર વિશે જાગૃત રહેવું અને અન્યો ને પણ માહિતગાર કરવા.
- પ્રદૂષણ વિરોધી ઝુંબેશો માં સક્રિયપણે ભાગ લેવો અને પ્રદૂષણ ફેલાવતા તત્ત્વો સામે ફરિયાદ કરવી.
આ ઝેરી હવાથી પોતાને કેવી રીતે બચાવવું?.
- આજ ની સ્થિતિમાં ઘરની બારી-દરવાજા બંધ રાખો. બાળકોને અને વડીલોને શક્ય હોય ત્યાં સુધી ઘરમાં જ રાખો.
- બહાર નીકળવું જ પડે તો N95 માસ્ક પહેરો.
- ઘરમાં એર પ્યુરિફાયર ચલાવો, ખાસ કરીને બાળકોના રૂમમાં. નીચે સારી રેટિંગ વાળા એર પ્યુરિફાયર ની યાદી આપેલ છે.
- શક્ય હોઈ તો એર ક્વોલિટી મોનિટર ડિવાઇસ રાખો જે તમને તમારા ઘરની અંદર ની હવાનું પ્રદૂષણ સ્તર રીઅલ-ટાઇમ માં બતાવી શકે છે, જેથી તમે યોગ્ય પગલાં લઈ શકો.
સારી રેટિંગ વાળા એર પ્યુરિફાયર ની યાદી:
1. Eureka Forbes Air Purifier
- કવરેજ: 200 ચો.ફૂટ સુધી ના રૂમને સરળતાથી શુદ્ધ કરે
- ફિલ્ટર: ટ્રુ HEPA H13 – 99.97% ધૂળ, PM2.5, વાયરસ-બેક્ટેરિયા રોકે છે
- ટેક્નોલોજી: Surround 360° એર ટેક – રૂમના દરેક ખૂણામાંથી ગંદી હવા ખેંચીને શુદ્ધ કરીને છોડે
- પ્યુરિફિકેશન: 3-સ્ટેજ ફિલ્ટરેશન (પ્રી-ફિલ્ટર + એક્ટિવેટેડ કાર્બન + HEPA H13)
- ખાસિયત: ધૂળ, પાળેલા પ્રાણીના વાળ, ધુમાડો, ગંધ – બધું 99.97% દૂર કરે
- પ્રોડક્ટ લિંક: https://amzn.to/3XUl6De
2. Honeywell Air Purifier
- કવરેજ: 388 ચો.ફૂટ સુધીના રૂમ/હોલને સરળતાથી કવર કરે
- ફિલ્ટરેશન: 4-સ્ટેજ પ્યુરિફિકેશન
- હાઇ એફિશિયન્સી પ્રી-ફિલ્ટર (મોટા કણ, વાળ, ધૂળ રોકે)
- H13 HEPA ફિલ્ટર (PM2.5, બેક્ટેરિયા, વાયરસ 99.99% દૂર કરે)
- એક્ટિવેટેડ કાર્બન ફિલ્ટર (ધુમાડો, દુર્ગંધ, VOC ગેસ ખતમ કરે)
- એન્ટી-બેક્ટેરિયલ લેયર
- ખાસિયત: 99.99% પ્રદૂષકો, ધૂળ, એલર્જન્સ, વાયરસ-બેક્ટેરિયા દૂર કરે
- શાંત અને પાવરફુલ: ઊંઘતી વખતે પણ અવાજ નથી કરતું, પણ હવા ઝડપથી શુદ્ધ કરે
- પ્રોડક્ટ લિંક: https://amzn.to/4ojulb2
3. CPENSUS Air Purifier
- કવરેજ: 107 ચો.ફૂટ સુધીના રૂમને સંપૂર્ણ શુદ્ધ કરે (10×10 કે 12×9 ફૂટનો બેડરૂમ આરામથી)
- ફિલ્ટર: ટ્રુ H13 HEPA + એક્ટિવેટેડ કાર્બન – 99.97% ધૂળ, ધુમાડો, PM2.5, પરાગ, પાળેલા પ્રાણીના વાળ દૂર કરે
- અરોમાથેરાપી: નીચે સ્પોન્જ છે, તમે લવેન્ડર, ચંદન કે કોઈ પણ તેલ નાખીને રૂમમાં સુગંધ ફેલાવી શકો
- ચાઈલ્ડ લોક: બાળકો બટન દબાવીને બંધ ન કરી શકે
- ટાઈમર: 2/4/8 કલાકનો ટાઈમર – રાતે ચલાવીને ઊંઘી જાઓ, આપમેળે બંધ થઈ જશે
- પોર્ટેબલ: ખૂબ હલકું, બેડરૂમથી લિવિંગ રૂમ કે ઓફિસમાં ક્યાંય લઈ જઈ શકો ડિઓડોરાઈઝિંગ
- ટેક્નોલોજી: રસોઈની, પાળેલા પ્રાણીની કે જૂની ગંધ એકદમ ખતમ.
- કલર: સુંદર વ્હાઇટ – દરેક રૂમમાં ફિટ થઈ જાય
- પ્રોડક્ટ લિંક: https://amzn.to/4ilwTnw
AIRTH AC Air Purifier
જો તમે A.C વાપરતા હો તો આ HEPA FILTER વસાવી લ્યો. Air Purifier નો ખર્ચ ન કરો તો ચાલે.
- AQI <300 ઉનાળામાં AQI 300થી નીચે રાખે, રાજકોટ જેવા શહેરો માં PM2.5 ને કારણે વધતા પ્રદૂષણને કાબૂમાં રાખે
- IT Bombay ટેક્નોલોજી: IIT Bombayની વિશેષ ટેક્નોલોજી થી તૈયાર, વિશ્વસનીય અને અસરકારક
- AC ને Air Purifier માં અપગ્રેડ: તમારા હાલના AC ને આ એડાપ્ટર થી Air Purifierમાં બદલી દે – વધારાનું AC ખરીદવાની જરૂર નહીં!
- PM2.5, જર્મ અને એલર્જી સુરક્ષા: PM2.5 કણો, જર્મ્સ, ધૂળ, પરાગ અને એલર્જન્સથી 99.97% સુરક્ષા આપે
- HEPA ફિલ્ટર: અદ્યતન HEPA ફિલ્ટરથી હવાને સંપૂર્ણ શુદ્ધ કરે, ઘર અને ઓફિસ બંને માટે આદર્શ
- સમય સૂચક: કેટલો સમયથી ચાલુ છે તે બતાવે, ફિલ્ટર બદલવાની રીમાઇન્ડર પણ આપે.
- પ્રોડક્ટ લિંક: https://amzn.to/48DRLTO
Disclaimer
આ લેખમાં આપેલી માહિતી માત્ર જાગૃતિ અને શૈક્ષણિક હેતુ માટે છે. હવાની ગુણવત્તા ઝડપથી બદલાય છે, તેથી હંમેશા વિશ્વસનીય સ્ત્રોત પરથી રીયલ-ટાઇમ AQI તપાસો.
એર પ્યુરિફાયરની ભલામણ મારા અંગત અનુભવ પર આધારિત છે. બ્લૉગને સપોર્ટ કરવા બદલ આભાર!
તમને આ માહિતી ગમી હોઈ તો અમારા અન્ય લેખ વાંચવા અહીં ક્લિક કરો.
